ကရင္လူမ်ိဳး၏ မူလဇာစ္ျမစ္ (၄)
သုေတသနစာတမ္း
ေစာေဖာ (ရန္ကုန္တကၠသိုလ္)
သုေတသနစာတမ္း
ေစာေဖာ (ရန္ကုန္တကၠသိုလ္)
ကရင္သည္ အာရွအေရွ႕ေတာင္သို႔ ေရာက္ရွိမလာမီ မည္သည့္အရပ္က လာခဲ့သည့္ ေနာက္ ေၾကာင္းကို ျပန္ေလ့လာရမည္ ျဖစ္သည္။ အာရွ အလယ္ပိုင္း၊ တ႐ုတ္ျပည္ အေနာက္ဘက္ႏွင့္ အေနာက္ေတာင္ဘက္မွ လူေရစီးေၾကာင္းသဖြယ္ တေရြ႕ေရြ႕ ေျပာင္းလာသည္မွာ ထင္ရွားပါသည္။ ယေန႔တိုင္ ယူနန္နယ္ႏွင့္ တ႐ုတ္ျပည္ အေနာက္ေတာင္ပိုင္း၌ ေျမာင္၊ လားဟူ စေသာ ကရင္မ်ိဳးႏြယ္စု အမ်ားအျပား ရွိၾကေသးသည္။
အာရွတိုက္ အလယ္ပိုင္း၌ ကရင္အေခၚအေ၀ၚႏွင့္ ေတြ႕ရေသာ အင္းအိုင္မ်ားလည္း ရွိသည္။ ၎တို႔မွာ -
၁။ အီစီႏို (Issyk Nor) E.Long 77˚ N.Lat 43˚
၂။ ေလာ့ပ္ႏို (Lop Nor) E.Long 90˚ N.Lat 41˚
၃။ ဒါေလႏို (Dalai Nor) E.Long 117˚30 N.Lat 47˚15
၄။ ကိုကိုႏို (Koko Nor) E.Long 100˚ N.Lat 37˚
၅။ ခါရင္ႏို (Charing Nor) E.Long 97˚ N.Lat 34˚45
၆။ အိုရင္းႏို (Oring Nor) E.Long 97˚30 N.Lat 34˚45
၇။ ေဇလင္းႏို (Zilling Nor) E.Long 89˚ N.Lat 31˚45
၈။ တန္ကရဲႏို (Tengri Nor) E.Long 90˚30 N.Lat 30˚45
စသည္ စသည္ျဖင့္ အမ်ားအျပား ရွိပါသည္။ သို႔ေသာ္ ယခုအခါ ထိုအမည္ အမ်ားအျပားသည္ ေျပာင္းလဲ သြားၾကၿပီး ျဖစ္ပါသည္။
ထူးျခားသည့္ အခ်က္ တခုမွာ ကရင္မ်ား၌ မိဘဘိုးဘြား အစဥ္အဆက္ ေျပာၾကေသာ “ထီးဆဲ့မဲ့ယြာ” (River of punning sand) ျဖစ္သည္။ ထီးဆဲ့မဲ့ယြာ ဆိုသည္မွာ ေရစီးဆင္းရာတြင္ သဲမ်ားပါ ေရာ၍ စီးေနေသာ ေနရာေဒသကို ရည္ရြယ္ေျပာျခင္း ျဖစ္သည္။ ဤစကားအရ ကရင္ ဘိုးေဘးမ်ားသည္ အာရွ အေရွ႕ေတာင္သို႔ တေရြ႕ေရြ႕ ေျပာင္းေရႊ႕လာရာ၌ သဲႏွင့္ ေရ ေရာ၍ စီးဆင္းေသာ ထူးထူးျခားျခားရွိသည့္ ေနရာကို ျဖတ္ေက်ာ္လာရေၾကာင္း ေဖာ္ညႊန္းလွ်က္ရွိသည္။
သို႔ျဖစ္၍ အာရွတိုက္ ကုန္းတြင္းပိုင္း ထိုေနရာကို အမ်ိဳးမ်ိဳး ရွာေဖြၾကည့္ရာ ယခု အီရန္ႏွင့္ အာဖဂန္နစၥတန္ ႏိုင္ငံ၏ ေျမာက္ဘက္၊ ဆိုဗီယက္ ျပည္ေထာင္စုတြင္ ပါ၀င္ေသာ တာကစၥတန္ (Turkestan) နယ္ (ယခု သီးျခားႏိုင္ငံ) တြင္ ၎ ထီးဆဲ့မဲ့ယြာ အမည္ႏွင့္ ကိုက္ညီေသာ ေနရာ ထင္ထင္ရွားရွားရွိေၾကာင္း သိရပါသည္။ (See. Lands and Peoples. Vol III, p163- “A Glimpse of Turkestan” In this strange land of Turkeston, The surface of the earth is constanl changing, rivers are shifting their courses or wandering off to be swallowed up by the desert courses or wandering off to be swallowed up by the desert sands.)
+ Read more
အခ်ိဳ႕က ထီးဆဲ့မဲ့ယြာကို ျမစ္၀ါျမစ္ဟု ယူဆၾကသည္။ ျမစ္၀ါျမစ္သည္ ‘လိုးအက္စ္’ ေဒသမ်ားကို ျဖတ္ေက်ာ္လာရသျဖင့္ ေရ၏အေရာင္မွာ အ၀ါေရာင္ ေပါက္လာျခင္းျဖစ္သည္။ ယခု ကရင္ ဘိုးေဘးမ်ား ေျပာေသာ “သဲစီးဆင္းေသာျမစ္” “သဲစီးဆင္းေသာေခ်ာင္း” ဆိုသည္မွာ ၎တို႔ ျဖတ္သန္း ေက်ာ္လႊားရာ၌ အလြန္အႏၱရာယ္ ရွိပံုရၿပီး အလြန္ခက္ခဲပံု ရပါသည္။ သို႔ျဖစ္၍လည္း ၎ေဒသကို မေမ့ႏိုင္ဘဲ သားစဥ္ေျမးဆက္ ေျပာဆိုလာၾကျခင္း ျဖစ္ႏိုင္ပါသည္။
ျမစ္၀ါျမစ္ ေခၚ ဟြမ္ဟိုျမစ္သည္ ေလွ၊ သမၺာန္ျဖင့္ ကူး၍ လြယ္ကူေသာ ေနရာ ျဖစ္သျဖင့္ ထိုေဒသျဖစ္ရန္ ခဲယဥ္းပါသည္။ ျဖစ္ႏိုင္သည္က ျမစ္ဖ်ားခံရာအရပ္ ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ မွတ္တမ္းမွတ္ရာအရ တာကစၥတန္ ႏိုင္ငံတြင္ အခ်ိဳ႕ေနရာ၌ ျမစ္ထဲတြင္ သဲမ်ား စီးဆင္း႐ံုမွ်သာမက သဲကႏၱာရထဲပင္ ျမစ္မ်ားျမဳပ္၀င္သြားၾကသည္ဟု သိရပါသည္။ ထိုျမဳပ္၀င္သြားေသာ ျမစ္မ်ား၊ ေခ်ာင္းမ်ားသည္ တေနရာရာတြင္ ျပန္၍ ေပၚလာမည္ျဖစ္ၿပီး ထိုေပၚလာေသာ ျမစ္ေခ်ာင္းသည္ သဲႏွင့္ေရ ေရာလွ်က္ သဲစီးေသာ ျမစ္ေခ်ာင္းသဏၭာန္ ျဖစ္လာေပလိမ့္မည္။ ဤအခ်က္အရ ကရင္ ေရွးေရွးဘိုးေဘးမ်ားသည္ တာကစၥတန္ ေဒသကို ျဖတ္ေက်ာ္လာရမည္ဟု ယူဆရန္ ရွိပါသည္။
တဖန္ ဆက္လက္၍ ေလ့လာပါက စိုက္မရ ပ်ိဳးမရႏိုင္ေသာ သဲစီးေသာ ျမစ္၀ွမ္းတြင္ ယဥ္ေက်းမႈ စတင္ႏိုင္စရာလည္း မျဖစ္ႏိုင္ပါ။ ကရင္လူမ်ိဳးသည္ ယခုလက္ရွိ အေျခခ်ရာ ေဒသသို႔ ေရာက္ရွိစအခါက စိုက္ပ်ိဳးေရး ေမြးျမဴေရးကို လုပ္ကိုင္ေနထိုင္ၾကသည္သာမက အုပ္ခ်ဳပ္သူ မင္းႏွင့္ ေစာ္ဘြား (စေကာ) ႏွင့္ ရွိေနသည္ကို ေထာက္႐ႈျခင္းျဖင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ပံုစနစ္ႏွင့္ စိုက္ပ်ိဳးေမြးျမဴသည့္ အတတ္တို႔ကို တေနရာရာမွ တတ္သိနားလည္လာသည္ဟု ယူဆရေပသည္။ ထိုပညာရပ္မ်ားအား ကရင္မ်ား နည္းယူရရွိခဲ့ေသာ ေနရာကို ဆက္၍ စူးစမ္းရေပမည္။
အထက္တြင္ ေဖာ္ျပထားသည့္အတိုင္း ကရင္တို႔သည္ တာကစၥတန္နယ္၏ အေနာက္ေတာင္ဘက္ အီရန္ႏိုင္ငံ (ယခင္အေခၚ ပါရွားႏိုင္ငံ) အေနာက္ေျမာက္ဘက္ကို ျဖတ္ေက်ာ္လိုက္ပါက ျမစ္၀ွမ္းယဥ္ေက်းမႈ ထြန္းကားေသာ “ျမစ္ႏွစ္မႊာ” ျမစ္၀ွမ္းေဒသကို ေရာက္ေပမည္။ လမ္းပန္း ဆက္သြယ္ေရးအရ လြယ္ကူေသာ ေနရာ ျဖစ္စရာ ရွိပါသည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ပိုးကုန္သည္ လမ္းေၾကာင္း (Silk road) ႏွင့္ မာကိုပိုလို တ႐ုတ္ျပည္သို႔ သြားရာလမ္းသည္ ဤေဒသမ်ားမွ ျဖတ္သန္းသြားသည္ကို ေထာက္႐ႈျခင္းျဖင့္ သိႏိုင္ေပသည္။
သို႔ျဖစ္၍ ကရင္လူမ်ိဳးမ်ား ထိုျမစ္၀ွမ္းေဒသတြင္ အေျခခ် ေနထိုင္စရာ ရွိသည္ဟု ယူဆစရာ ရွိသည္။ ကရင္လူမ်ိဳးမ်ား၏ အစဥ္အလာ ယဥ္ေက်းမႈ အသံုးအႏႈန္းမ်ားႏွင့္ အသံုးအေဆာင္ အခ်ိဳ႕သည္ ျမစ္ႏွစ္မႊာ ျမစ္၀ွမ္းတြင္ အင္ပါယာ ထူေထာင္ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ေသာ ဆီးမိုက္မ်ားႏွင့္ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ဆီးမိုက္အႏြယ္ ဟီဘ႐ူး ေခၚ ေဟၿဗဲ တို႔၏ အစဥ္အလာ အသံုးအေဆာင္မ်ားႏွင့္ တူၾကသည္ကို ေတြ႕ရသည္။ ဥပမာအားျဖင့္ ‘စေကာ’ (ျမန္မာအေခၚ ‘ေစာ္ကဲ’) သည္ အႀကီးအကဲ ေခါင္းေဆာင္ ေစာ္ဘြားဟု အဓိပၸါယ္ရသည္။ တိုင္းရင္းသား ႐ုိးရာယဥ္ေက်းမႈ “ကရင္” စာအုပ္တြင္ ေစာ္ကဲသည္ ၁၁၅၀ ခန္႔ကို အုပ္ခ်ဳပ္ရသည္ဟု ဆို၏။ ကရင္မ်ားက မိမိ အႀကီးအကဲကိုေခၚေသာ ‘စေကာ’ သည္ ျမစ္ႏွစ္မႊာ ျမစ္၀ွမ္းေဒသတြင္ အင္ပါယာႏိုင္ငံ ထူေထာင္၍ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ေသာ ဆီးမိုက္ေခါင္းေဆာင္ ‘ဆာဂြန္’ ႏွင့္ အေခၚအေ၀ၚ တူပါသည္။ ျမန္မာ့ သမိုင္းမွာ “မင္းႀကီးစြာေစာ္ကဲ ဘယ္သူလဲ” သိလိုေသာ ကရင္လူငယ္မ်ား “မွန္နန္းရာဇ၀င္” ကို အေခါက္ေခါက္ အခါခါ ဖတ္၍ ေလ့လာႏိုင္ပါသည္။ (History of the World by Leech, p56 “Sargon Empire” Propably about 275089, a Semitie chieftain called Sargon ruled in Akkad, and he was a truly great soldier.)
ကရင္လူမ်ိဳးတို႔ အျမတ္တႏိုး ၀တ္ဆင္ၾကေသာ ကရင္အက်ႌ (သင္တိုင္း) သည္ ေရွးေရွးအခါက ဆီးမိုက္အႏြယ္၀င္ ယုဒလူမ်ိဳး၊ ဣသေရလ လူမ်ိဳးတို႔၏ သင္တိုင္းႏွင့္ တူသည္။
ကရင္လူမ်ိဳးတို႔၏ ယဥ္ေက်းမႈ အသံုးအေဆာင္ တခုျဖစ္ေသာ ကြၽဲခ်ိဳသည္ ဣသေရလ၊ ယုဒတို႔၏ ကြၽဲခ်ိဳႏွင့္ တူသည္။
ကရင္လူမ်ိဳးတို႔က မိမိတို႔ ကိုးကြယ္ေသာ တန္ခိုးရွင္၊ ဘုရားကို ယြာ (Ywah) ဟု ေခၚသည္။ ဆီးမိုက္အႏြယ္၀င္ ဣသေရလ ဟီဘ႐ူးတို႔က ဘုရားကို ယာ၀ယ္ (Yahweh) ဟု ေခၚသျဖင့္ အလြန္ ဆင္တူသည္။ (A star in the east by Rev. Edward Norman Haris p.30, The Karen name for God, Y’wah is very like Yahweh … Ancient Hebrew pronunciation of the scored name Jehovah.)
ကရင္မ်ား ေအာ္ဘြာ (နတ္စားျခင္း) သည္ ဆီးမိုက္အႏြယ္၀င္ ဣသေရလ၊ ယုဒႏွင့္ ဟီဘ႐ူးတို႔၏ ပႆခါပြဲေတာ္ (Passover) ႏွင့္ ဆင္တူသည္။ (A star in the east by Rev. Edward Norman Haris p.31, The Karen know nothing of circumcisin, but they have certain customs which remind one of some of the mosaic Institution, notably the Passover.)
ကရင္မ်ားသည္ ေရွးအခါက ေယ႐ႈခရစ္ ဆိုသည္ကို ၾကားလည္း မၾကားဘူးပါ။ ကိုးလည္း မကိုးကြယ္ပါ။ ယြာ (Y’wah) ကိုသာ ကိုးကြယ္သည္။ ေအာ္ဘြာ ျပဳလုပ္ျခင္းသည္ ဘုရားကို ယဇ္ပူေဇာ္ျခင္းသာ ျဖစ္သည္။ ေဂါတမ ဗုဒၶကိုလည္း မကိုးကြယ္ခဲ့ပါ။ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ေရာက္လာၿပီးမွသာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ား၊ ခရစ္ယာန္ ဘာသာ၀င္မ်ား ဟူ၍ ျဖစ္လာျခင္းသာ ျဖစ္သည္။ ကရင္ကိုးကြယ္ေသာ ေရွးဘုရားမွာ ယြာ (Y’wah) သာလွ်င္ ျဖစ္သည္။ ယခု ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ကရင္မ်ား ေအာ္ဘြာ နတ္စားျခင္းသည္ ေရွးအစဥ္အလာအတိုင္း ျပဳလုပ္ျခင္း ျဖစ္သည္။ ကာလၾကာလာျခင္းေၾကာင့္ အနည္းငယ္ ေျပာင္းလဲမႈ ရွိျခင္းသည္ ဓမၼတာပင္ ျဖစ္သည္။
အတိုခ်ဳပ္ ေျပာရမည္ဆိုပါက ယဥ္ေက်းလာၿပီဟု ယူဆရမည္ျဖစ္ေသာ မြန္ဂိုအႏြယ္၀င္ ကရင္ဘိုးေဘးမ်ားသည္ ဤလူမ်ိဳးေပါင္းစံုတို႔၏ ယဥ္ေက်းမႈ စတင္ရာ (Cradle of civilization) ျမစ္ႏွစ္မႊာ ျမစ္၀ွမ္းေဒသတြင္ အေျခခ် ေနထိုင္ခဲ့သည္ဟု ယူဆႏိုင္ေပသည္။
ယေန႔ အေရွ႕ေတာင္အာရွတြင္ အႏွံ႔ေနထိုင္ၾကေသာ ကရင္မ်ားသည္ အလြန္ေ၀းလံလွေသာ မက္ဆိုပိုေတးမီးယား ေဒသမွ လူမ်ိဳးမ်ားႏွင့္ အေရးႀကီးေသာ အေၾကာင္းအရာမ်ား တူညီေနျခင္းသည္ ထူးျခားခ်က္ပင္ ျဖစ္သည္။ အတူတကြ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ နီးနီးကပ္ကပ္ ေသာ္လည္းေကာင္း ေနထိုင္ခဲ့ၾကရမည္ဟု ယူဆရေပသည္။ ၎ျပင္ မက္ဆိုပိုေတးမီးယား ေဒသ၌ ဆူးမားရီးယန္းတို႔၏ အုတ္ဖုတ္ျခင္း၊ ၿမိဳ႕တည္ျခင္းကိုလည္း ကရင္မ်ား နားလည္ နည္းယူခဲ့သည္ဟု ယူဆႏိုင္ေသးသည္။
မက္ဆိုပိုေတးမီးယား ေဒသသည္ ေျမၾသဇာ အလြန္ေကာင္းေသာ ေဒသ ျဖစ္သည္။ စပါးတတင္း မ်ိဳးခ်လွ်င္ တင္း ၁၀၀ ထြက္သည္ဟု အဆိုရွိပါသည္။ (ဦးတင္ေမာင္ ေရးသည့္ ေရွးေခတ္ေဟာင္း ကမၻာ့သမိုင္း ပထမတြဲ၊ စာ- ၈၇၊ စာေၾကာင္းေရ ၁၁)
ဤမွ် ေျမၾသဇာေကာင္းေသာ ေဒသကို မြန္ဂိုအႏြယ္၀င္ ကရင္မ်ားသည္ အဘယ္ေၾကာင့္ စြန္႔ပစ္၍ ေတာအထပ္ထပ္၊ ေတာင္အထပ္ထပ္၊ သဲစီးဆင္ေသာ အႏၱရာယ္ရွိသည့္ ျမစ္မ်ားကို ေက်ာ္ျဖတ္လွ်က္ အေရွ႕ေတာင္ အာရွ ေဒသသို႔ ေျပာင္းေရႊ႕လာၾကရပါသနည္း။ စိတ္၀င္စားဖြယ္ရာ အခ်က္တခုပင္ ျဖစ္သည္။
ျမစ္ႏွစ္မႊာ ျမစ္၀ွမ္းေဒသ (သို႔) မက္ဆိုပိုေတးမီးယား ေဒသ (သို႔) ရွိနလြင္ျပင္ ေဒသသည္ ေျမၾသဇာ အလြန္ေကာင္းေသာ ေဒသ ျဖစ္သည္ (Pertile cresent)။ ထိုသို႔ ေျမၾသဇာ ေကာင္းေသာ ေဒသကို လူမ်ိဳးမ်ား တမ်ိဳးၿပီး တမ်ိဳး၊ တသုတ္ၿပီး တသုတ္ ၀င္ေရာက္လာၾကၿပီး ရွိႏွင့္ေသာ လူမ်ိဳးမ်ားကို တိုက္ခိုက္ အႏိုင္ယူကာ အေျခခ် ေနထိုင္ခဲ့ၾကသည္။ ႐ံႈးနိမ့္ေသာ သူမ်ားအနက္ အခ်ိဳ႕မွာ ေရွာင္ခြာသြားၾကၿပီး အခ်ိဳ႕မွာ လက္ေအာက္ခံ ဘ၀ျဖင့္ ေရာေႏွာ ေနထိုင္သြားၾကသည္။
ဥပမာ ဘီစီ ၅၀၀၀ ခန္႔က မက္ဆိုပိုေတးမီးယား ေအာက္ပိုင္းတြင္ ဆူးမားရီးယန္း လူမ်ိဳးမ်ား အေျခခ် ေနထိုင္ၾကသည္။ အထက္ပိုင္း၌ အကားဒီးယန္းမ်ား ေနထိုင္ၾကသည္။ အတန္ၾကာေသာ္ အာေရးဘီးယား သဲကႏၱာရဘက္မွ ဆီးမိုက္မ်ား ၀င္ေရာက္တိုက္ခိုက္ၿပီး အကာဒီးယန္းေဒသကို သိမ္းပိုက္လုိက္သည္။ ေနာက္တဖန္ ေအာက္ပိုင္းေဒသတြင္ရွိေသာ ဆူးမားရီးယန္းကိုလည္း တိုက္ခုိက္သိမ္းပိုက္ၿပီး ဆူးမားအကၠ ႏိုင္ငံ ႏွစ္ခုေပါင္း အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့သည္။ ၎တို႔၏ ဘုရင္ ဆာဂြန္သည္ အလြန္တန္ခိုးႀကီးသည့္ အင္ပါယာႏိုင္ငံကို ထူေထာင္ခဲ့သည္။
တခါတရံ ဆီးမိုက္ဘုရင္ငယ္မ်ား အခ်င္းခ်င္းလည္း တိုက္ခိုက္ၾကသည္။ အာမို႐ိုက္ လူမ်ိဳး၊ ဟစ္တိုက္ဟူရယန္၊ ကဆိုကမ်ား၊ ပါရွန္းမ်ား၊ မိဒိမ်ား၊ အီလာမိုက္၊ ဟစ္ေဆာ့၊ အဆီးရီးယန္း၊ အာရိယန္ စသည့္ လူမ်ိဳးမ်ားသည္ တဦးႏွင့္တဦး တိုက္ခုိက္ၾကေသာေၾကာင့္ မက္ဆိုပိုေတးမီးယား ေဒသသည္ စစ္တလင္းျဖစ္လိုက္၊ ေအးေဆးေသာအခါ တိုးတက္လိုက္ႏွင့္ လူမ်ိဳးေပါင္းစံုတို႔၏ ယဥ္ေက်းမႈ ထြန္းကားရာ ေဒသ ျဖစ္လာေတာ့သည္။ ထိုသို႔ မၾကာခဏ ဆိုသလို စစ္ပြဲ ျဖစ္ေန၍ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ေနလိုေသာ ကရင္မ်ားသည္ ထိုေဒသမွ ထြက္ခြာၾကျခင္း ျဖစ္ဟန္တူေပသည္။
ကရင္အမ်ိဳးသားႏွစ္သစ္ကူးပြဲေတာ္ က်င္းပေရး ဗဟိုေကာ္မတီ (မဟာရန္ကုန္) ၏ နံရံကပ္စာေစာင္တြင္ ေဖာ္ျပထားသည့္ သုေတသန စာတမ္းတခုကို ျပန္လည္ ေဖာ္ျပျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
မူရင္း။ ။ ဇြဲကပင္(ေက်ာ္ခေရာ့)မွ ျပန္လည္ေဖာ္ျပပါသည္။