ပညာေခတ္ လူ႔အဖြဲ႔အစည္း

နိဒါန္း…

ကရင္လူမ်ိဳးတုိ႔ ပထမဆံုးတည္ေထာင္ေသာ `ေဒါကလု`ေခၚ ကရင္အမ်ိဳးသားအစည္းအရံုးမွ ကရင္ေခါင္းေဆာင္မ်ား၏ေက်းဇူးေၾကာင့္ ကရင္အမ်ိဳးသားေရး အသိအျမင္မ်ား ႏုိးၾကားလာခဲ့သည္။
ေခတ္ပညာတတ္မ်ား ေပၚေပါက္လာသျဖင့္ ထုိေခတ္ထုိအခါက မိမိတုိ႔ ကရင္လူမ်ိဳး၏ အက်ိဳးစီးပါြးကို တစ္တပ္တစ္အား ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ခဲ့သည္။

ကရင္အမ်ိဳးသားေခါင္းေဆာင္ ပညာရွိမ်ား၏ ထုိသို႔ အက်င့္လည္းမွန္၊ အၾကံလည္းေကာင္း၊ အနာဂတ္ကို ေျမာ္ျမင္တတ္ေသာေၾကာင့္ ကရင္အမ်ိဳးသားေရး ယေန႔တုိင္ ရွင္သန္စီးဆင္းႏုိင္ေနျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ကရင္မ်ိဳးဆက္သစ္တုိ႔အေနႏွင့္ ယေန႔ ပညာေခတ္ေရစီးေၾကာင္းတြင္ ေလွၾကံဳစီး ခရီးသည္အျဖစ္ လုိက္ပါမည္လား။ ေလွထုိးသားအျဖစ္ ေလွာ္ခတ္မည္လား၊ ပဲ့နင္းမွဴးအျဖစ္ ေရွ႕ေဆာင္မည္လား…စဥ္းစားသံုးသပ္ ဆံုးျဖတ္ႏုိင္ရန္ ပညာ၏ ၀ိေသသလကၡဏာကို ေလ့လာဆန္းစစ္ရမည္ ျဖစ္ပါသည္။

အခန္း(၁)

ပညာ (အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆုိခ်က္)

1.Education is the apprenticeship of life.
ပညာသင္ယူျခင္းသည္ လူ႔ဘ၀ကို အစမ္းေနၾကည့္ျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။
(Robert Aris Willmott…1863)
2.A human being is not, in any proper sense, a human being till he is educated.

တကယ္အစစ္အမွန္သေဘာ ေျပာၾကမည္ဆုိလွ်င္ လူတစ္ေယာက္သည္ ပညာတတ္ျပီးမွသာ တကယ္အရည္မွီေသာသူ/လူ ဟူ၍ ထုိက္ထုိက္တန္တန္ ေခၚဆုိထုိက္သူျဖစ္သည္။
(အေမရိကန္ ပညာေရးသမား ေဟာ္ေရ႕စ္မန္း Mann 1769-1859)

3.What sculpture is to a block of marble, education is to the human soul.
The philosopher, the saint, the hero, the wise and the good, or the great, very often lied hid and concealed in a plebeian, with a proper education might have disinterred and brought to light.

ပန္းပုပညာက ေက်ာက္တံုးတစ္တံုးကို ထြင္းရာ ပံုေဖာ္သကဲ့သို႔ ပညာေရးကလည္း လူ႔ႏွလံုး၀ိညာဥ္ကို ပံုေဖာ္ဖန္တီးသည္။(ပန္းပုဆရာသည္ ေက်ာက္တံုး၏ အျပင္ခြံအကာကို ခြါကာ သူ႔စကၡဳအာရံုတြင္ ျမင္ေယာင္တည္ရွိေနသည့္ ပန္းပုရုပ္ကို ေဖာ္ထုတ္၍ ယူသကဲ့သို႔) သင့္တင့္ေလ်ာက္ပတ္ေသာ ပညာေရးသည္လည္း သာမန္အညၾတ၏ကိုယ္ထဲတြင္ ပုန္းခုိ ကိန္းေအာင္းေနသည့္ ေတြးေခၚရွင္၊ သူေတာ္စင္၊ လူစြမ္းေကာင္း၊ ပညာရွိ၊ လူေကာင္း၊ လူမွန္၊ ဧရာမပုဂၢိဳလ္ေက်ာ္ စသည္မ်ားကို ျမဳပ္ေနရာမွ ေဖာ္ယူကာ အလင္းေရာင္ေအာက္သို႔ ပို႔ေဆာင္ေပးေပသည္။(လူသားအရုိင္းသည္ ပညာႏွင့္ေပါင္းစပ္မွ အရည္အေသြးရွိ၊ တန္ဖုိးရွိေသာ ပုဂၢိဳလ္တစ္ေယာက္ ျဖစ္လာႏုိင္သည္ဟု ဆုိလုိက္ျခင္းျဖစ္သည္။)
(အဂၤလိပ္ အက္ေဆးဆရာ ဂ်ိဳးဇက္အက္ဒီဆင္ Joseph Addison 1672-1719)

+ Read more

4.Education is a social process,…Education is growth, …Education is not preparation for life, Education is life itself.

ပညာေရးဟူသည္ ၾကီးထြားဖြံ႕ျဖိဳးျခင္းျဖစ္သည္။ ပညာေရးဟူသည္ ဘ၀အတြက္ ၾကိဳတင္ျပင္ဆင္ျခင္းမဟုတ္၊ ယင္းသည္ပင္လွ်င္ ဘ၀ျဖစ္သည္ဟု ဆုိသည္။ (သူက ပညာေရးကို ဘ၀ေရွ႕ပိုင္းေလး၊ သို႔မဟုတ္ အၾကိဳကာလေလးမွာ မထား၊ ဘ၀တစ္ေလွ်ာက္လံုးႏွင့္ ပူးတြဲထားသည္။ ပညာေရးဟူသည္ ျပီးဆံုးသည္မရွိ ဟု ဆုိလုိေသာ သေဘာပင္။)
(John Dewey သည္ဘက္ေခတ္ အေမရိကန္ ပညာေရးေတြးေခၚရွင္ 1859-1952)

5.Intructions end in the classroom but education ends only with life. A child is given the universe to be educated.

သင္ၾကားပို႔ခ်မွဳက စာသင္ခန္းတြင္ ျပီးဆံုးေသာ္လည္း ပညာေရးကမူ လူ႔သက္တမ္း ကုန္ဆံုးမွပင္ ဆံုးခန္းတုိင္သည္။ ကေလးတစ္ေယာက္အား လူ႔ေလာကရြာသို႔ ပို႔ေပးလုိက္ျခင္းသည္ ပညာသင္ရန္ အတြက္ပင္ျဖစ္သည္။
(အဂၤလိပ္လူမ်ိဳး အက္(ဖ္)ဒဗလ်ဴ ေရာဘတ္ဆင္ F.W Robertson 1816-1853)

အခန္း(၂)

ပညာသင္ၾကားျခင္း၏ ရည္ရြယ္ခ်က္(ဦးတည္ခ်က္)

1.The great end of education is, to discipline rather than to furnish the mind, to train it to be
The use of its own powers, rather than fill it with the accumulations of the others.

ပညာသင္ၾကားေရး၏ ပဓာနရည္မွန္းခ်က္သည္ ပညာသင္ယူသူ၏စိတ္(ဦးေနွာက္) ထဲသို႔ အခ်က္အလက္မ်ား ျဖည့္တင္းေပးရန္ထက္ သူ႔အား စည္းစနစ္မ်ား ခ်ေပးေလ့က်င့္ျပဳျပင္ရန္အတြက္သာ ျဖစ္သည္။(တစ္နည္းဆုိေသာ္) သူတစ္ပါးတုိ႔ စုေဆာင္းထားခဲ့သည္မ်ားကို သူ႔ေခါင္းထဲသိုိ႔ စုျပံဳထည့္သြင္းရန္ထက္ သူ႔ဦးေႏွာက္၏ စြမ္းအားမ်ားကို သူ႕ဘာသာသူ အသံုးခ်တတ္လာေအာင္ ေလ့က်င့္သင္ၾကားေပးဖုိ႔သာ ျဖစ္သည္။
(အေမရိကန္ စာေပပညာရွင္ ထရိုင္ယြန္အက္ဒ၀ပ္(စ္) Tryon Edwards 1809-1894)

2.The aim of education should be to teach us rather how to think, than what to think rather to improve our minds, so as to enable us to think for ourselves, than to load the memory with the thoughts of other men.

ပညာေရး၏ရည္ရြယ္ခ်က္က ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ ဘာေတြ စဥ္းစားဖုိ႔ထက္ ဘယ္လုိစဥ္းစားရတယ္ဆုိတာ တတ္လာေအာင္ သင္ေပးဖုိ႔၊ တျခားသူေတြရဲ႕ အေတြးအေခၚအယူအဆေတြကို ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ ေခါင္းထဲ ျပြတ္သိပ္ထည့္သြင္းဖုိ႔ထက္ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ဘာသာ စဥ္းစားေတြးေတာ တတ္လာေအာင္ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ရဲ႕ ဦးေႏွာက္ေတြကို ျပဳျပင္ေပးဖုိ႔သာ ျဖစ္သင့္တယ္။
(စေကာ့ ကဗ်ာဆရာ ဂ်ိမ္း(စ္) ဘီတီ James Beathic 1735-1803)

3.The whole object of education is, or should be, to develop mind.
The mind should be a thing that works. It should be able to pass judgement on events as they arise, make decisions.

ပညာေရး၏ အလံုးစံုေသာရည္မွန္းခ်က္သည္ စိတ္(ဦးေႏွာက္) ဖြံ႕ျဖိဳးေရး ရည္မွန္းခ်က္ျဖစ္သည္။ ဦးေႏွာက္သည္ အမွန္တကယ္အလုပ္လုပ္ေသာ ဦးေႏွာက္မ်ိဳးျဖစ္ရလိမ့္မည္။ အေၾကာင္းကိစၥမ်ားေပၚေပါက္လာလွ်င္ ပိုင္းျခားေ၀ဖန္ႏုိင္စြမ္းရွိရမည္။ ထုိ႔ေနာက္ ယင္းတုိ႔ႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ခ်ႏုိင္စြမ္းရွိရမည္။
(အေမရိကန္ စာေရးဆရာ ရွား၀ိဒ္ အင္ဒီဆင္ Sherwood Anderson 1876-1941)

အခန္း(၃)

လူတုိင္း ဘာေၾကာင့္ ပညာသင္သင့္ေၾကာင္း ေျပာၾကားခ်က္မ်ား

1.He is to be educated not because he is to make shoes, nails and pins, but because he is a men.

လူတစ္ေယာက္ဟာ ဖိနပ္ခ်ဳပ္ရမယ့္လူမုိ႔လုိ႔၊ သံေခ်င္းလုပ္ရမယ့္လူ၊ ပင္အပ္လုပ္ရမယ့္ လူမို႔လုိ႔ရယ္ မဟုတ္ပါဘူး။ လူသားတစ္ေယာက္ျဖစ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ကို ပညာသင္ရလိမ့္မယ္။
အေမရိကန္ဘုန္းေတာ္ၾကီး ၀ီလ်ံ ခ်င္းနင္း William Ellery Channing 1780-1842)

2.Education makes a people easy to lead, nut difficult to drive,easy to govern, but impossible to enslave.

ပညာေရးက လူထုအား ဦးေဆာင္လမ္းညြန္ရ လြယ္ကူေစသည္။ သို႔ေသာ္ တြန္းထုိးေမာင္းႏွင္ရန္ကား ခက္ခဲေစသည္။ အလားတူ အုပ္ခ်ဳပ္ရာ၌ လြယ္ကူသေလာက္ ကြ်န္ျပဳခုိင္းေစဖုိ႔ကား လံုး၀မျဖစ္ႏုိင္ေသာ သေဘာရွိသည္။
(ေလာ့ဒ္ဘရူးအမ္း Lord Brougham 1778-1868)

3.Only educated are free.
ပညာတတ္သူမ်ားသာ လြတ္လပ္သည္။
(အက္ပစ္တီးတပ္(စ္) AD 60ခန္႔ 120)

4.Educated men are as much superior to uneducated men as the living are to the dead.

ေသသူႏွင့္ ရွင္သူ ကြားျခားသည့္ပမာ ပညာမတတ္သူထက္ ပညာတတ္သူက ျမင့္မားသာလြန္လွသည္။
(ဂရိပညာရွိၾကီး အရစၥတုိတယ္)

အခန္း(၄)

တစ္တုိင္းျပည္လံုး၊ အစုိးရ၊ ပညာေရးေတြးေခၚရွင္မ်ား၊ တုိင္းသူျပည္သားအားလံုး၏ ပညာေရး အေရးၾကီးပံု

1.Upon the education of the people of this country the fate of this country depends.

ဒီတုိင္းျပည္ရဲ႕ ကံၾကမၼာဟာ ဒီတုိင္းျပည္ရဲ႕ ျပည္သူေတြရဲ႕ ပညာေရးေပၚမွာ မူတည္ေနတယ္။
(ျဗိတိသွ် ႏုိင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ ဘင္ဂ်မင္းဒစၥေရးလီ Benjamin Disraeli 1804-1881)

2.A prince who is about to assume control of the state must be advised at once that the main hope of a state lines in the proper education of it youth.

တုိင္းျပည္ကို စိုးမုိးအုပ္ခ်ဳပ္ေတာ့မယ္ မင္းသား(ရွင္ဘုရင္)တစ္ပါးကို မဆုိင္းမတြ အၾကံေပးသင့္တာက တုိင္းျပည္တစ္ျပည္ရဲ႕ အဓိကရည္မွန္းခ်က္ဟာ သူ႔တုိင္းျပည္က လူငယ္ေတြကို သင့္ေတာ္မွန္ကန္တဲ့ ပညာေပးႏုိင္မွဳေပၚမွာ မူတည္တယ္ဆုိတာျဖစ္တယ္။
(ဒတ္ခ်္ပညာရွိ အီေရ႕ဇမတ္စ္ Desiderids Erasmus 1466 ခန္႔ 1536)

3.Next in importance to freedom and justice is popular education, without which neither freedom nor justice can be permanently maintained.

လြတ္လပ္မွဳႏွင့္ တရားမွ်တမွဳျပီးရင္ အေရးအၾကီးဆံုးအရာမွာ ျပည္သူ႔ပညာေရးပဲ။ အဲ့ဒါမွမရွိရင္ လြတ္လပ္မွဳေရာ တရားမွ်တမွဳကိုပါ တည္တံ့ေအာင္ ထိန္းသိမ္းႏုိင္မွာ မဟုတ္ဘူး။
(အေမရိကန္သမၼတ ဂ်ိမ္း(စ္)ဂါးဖီးလ္ James Garfiled 1831-1881)

4.The prosperity of a country depends, not on the abundance of its revenues, nor on the strength of its fortification, not on the beauty of its public-buildings; but it consists in the number of its cultivated citizen, in its men of education, enlightment and character.

တုိင္းျပည္တစ္ျပည္ရဲ႕ ဖြံျဖိဳးတုိးတက္မွဳဟာ အခြန္ဘ႑ာေပးျပီး ၾကြယ္၀မွဳေပၚမွာ မူတည္တာ မဟုတ္ပါဘူး။
ရဲတပ္ၾကီး၊ ခံတပ္ၾကီးေတြ ေတာင့္တင္းခုိင္မာမွဳေပၚမွာလည္း မတည္ပါဘူး။ ျမိဳ႕ျပတုိက္တာ အေဆာက္အဦေတြရဲ႕ လွပခမ္းနားမွဳေပၚမွာလည္း မတည္ပါဘူး။အဲ့ဒီတုိင္းျပည္မွာ ယဥ္ေက်းတတ္ကြ်မ္းတဲ့ ႏုိင္ငံသားေတြ ဘယ္ေလာက္ရွိသလဲ၊ ပညာတတ္ေသာ၊ ဥာဏ္အျမင္လင္းေသာ၊ ေျဖာင့္မတ္တည္ၾကည္ေသာပုဂၢိဳလ္ေတြ ဘယ္ေလာက္မ်ားမ်ား ရွိသလဲ ဆုိတဲ့အခ်က္ေပၚမွာ မူတည္တယ္။
(ဂ်ာမန္လူမ်ိဳး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးသမား မာတင္လူသာ Martin luther 1483-1546)

5.On the diffusion of education among the people rest the preservation and perpetuation of our institution.

ကြ်န္ေတာ္တုိ႔မွာရွိတဲ့ လြတ္လပ္ေသာ လူမွဳအေဆာက္အဦမ်ား တည္တံ့မွဳ၊ အဓြန္႔ရွည္မွဳဟာ ျပည္သူလူထုအၾကား ပညာ ဘယ္ေလာက္ထြန္းကားျပန္႔ပြါးမွဳရွိသလဲ ဆုိတဲ့အခ်က္ေပၚမွာ မူတည္တယ္။
(ဒင္နီရယ္ ၀က္(ဘ္)စတား Daniel Webster 1782-1852)

6.Education is the leading of human souls to what is best, and making what is best out of them; and these two objects are always attainable together, and by the same means. The training which makes man happiest in themselves also makes them most serviceable to other.

ပညာသင္ၾကားျခင္းဟူသည္ လူ႔ႏွလံုးသားကို အေၾကာင္းအရာမ်ားဆီသို႔ လမ္းျပေခၚေဆာင္သြားျခင္း၊ ထုိ႔ေနာက္ ထုိႏွလံုးသားမ်ားအား အေကာင္းဆံုး အေနအထားျဖစ္လာေအာင္ ဖန္တီးေပးျခင္းျဖစ္သည္။ အဆုိပါ ဦးတည္ခ်က္ႏွစ္ရပ္လုံးသည္ တစ္ခုတည္းေသာနည္းလမ္းျဖင့္ပင္ တစ္ျပိဳင္နက္ရရွိႏုိင္ေသာအရာမ်ား ျဖစ္သည္။
လူတုိ႔အား မိမိကုိယ္တုိင္အတြက္ စိတ္ခ်မ္းသာေပ်ာ္ရႊင္မွဳအမ်ားဆံုး ရရွိေစသည့္ ထုိေလ့က်င့္သင္ၾကားမွဳသည္ ၎တုိ႔အား အျခားလူမ်ားအတြက္ပါ အမ်ားဆံုး အသံုး၀င္ အက်ိဳးျပဳႏုိ္င္သူမ်ား ျဖစ္လာေစသည္။
(အဂၤလိပ္လူမ်ိဳး လူမွဳျပဳျပင္ေရးသမားၾကီး ဂြ်န္ရပ္(စ္)ကင္း John Ruskin 1819-1900)

ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါဦးမယ္....။